โครงการ “สวนป่าวนศาสตร์ 84 ปี”
84th Anniversary Forestry Plantation

โดย คณะวนศาสตร์ และ สมาคมศิษย์เก่าวนศาสตร์

 

ช่องทางการสนับสนุนโครงการสวนป่าวนศาสตร์ 84 ปี ได้ที่

ธนาคารไทยพาณิชย์ เลขที่ 235-400887-5

ชื่อบัญชี “สมาคมศิษย์เก่าวนศาสตร์ เพื่อกองทุนสวนป่าวนศาสตร์ 84 ปี”

                                          

1. หลักการและเหตุผล

ในโอกาสที่คณะวนศาสตร์ครบรอบการก่อตั้ง 84 ปี ในวันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2563 นี้ จึงได้มีแผนการจัดกิจกรรมเพื่อเฉลิมฉลองหลายกิจกรรม โดยเน้นกิจกรรมที่เป็นประโยชน์ต่อสังคม ทั้งในส่วนที่คณะวนศาสตร์ดำเนินการเองและภายใต้ความร่วมมือระหว่างคณะวนศาสตร์ กับภาคประชาสังคมอื่น ๆ หนึ่งในกิจกรรมนั้น คือ “โครงการสวนป่าวนศาสตร์ 84 ปี” ที่จะดำเนินการ ณ สถานีวิจัยและฝึกนิสิตวนศาสตร์สนามชัยเขต จังหวัดฉะเชิงเทรา ภายใต้ความร่วมมือระหว่างคณะวนศาสตร์กับศิษย์เก่าและศิษย์ปัจจุบัน โดยมีสมาคมศิษย์เก่าวนศาสตร์เป็นหน่วยงานหลักในการดำเนินการ ในการดำเนินงานมีแนวคิดจัดสร้างสวนรวมพรรณไม้ป่าของประเทศไทย โดยนำองค์ความรู้ด้านป่าไม้มาสู่การปฏิบัติ ผลที่ได้รับจะใช้สวนรวมพรรณไม้ข้างต้นเป็นพื้นที่สำหรับการศึกษา วิจัยด้านการปลูกสร้างสวนป่า กอปรกับเพื่อเป็นพื้นที่สีเขียวของชาวบ้านในตำบลท่ากระดาน ตำบลทุ่งพระยา อำเภอสนามชัยเขต จังหวัดฉะเชิงเทรา และพื้นที่ใกล้เคียงอีกด้วย

อย่างไรก็ตามเนื่องจากในช่วงเวลาของการเฉลิมฉลองในโอกาสที่คณะวนศาสตร์ครบรอบ 84 ปี อยู่ในช่วงของการระบาดของโรคไวรัสโคโรน่า 2019 เป็นเหตุให้โครงการต้องเลื่อนการดำเนินการออกไป ดังนั้นในปัจจุบัน เมื่อสถานการณ์การระบาดได้คลี่คลายลงมาแล้ว คณะกรรมการโครงการจึงได้จัดการประชุม และวางแผนการดำเนินงานต่อจากที่ต้องระดับการดำเนินงานในช่วงที่ผ่านมา

2. หน่วยงานที่รับผิดชอบ

คณะวนศาสตร์ และ สมาคมศิษย์เก่าวนศาสตร์

3. วัตถุประสงค์

1. เพื่อเป็นที่ระลึก 84 ปี คณะวนศาสตร์
2. เพื่อเป็นแหล่งพันธุกรรมและแหล่งผลิตเมล็ดพันธุ์ของไม้
3. เพื่อเป็นสถานที่ศึกษาวิจัยด้านการเจริญเติบโตของไม้ยืนต้นแต่ละชนิดที่ปลูกในพื้นที่สถานีวิจัยและฝึกนิสิตวนศาสตร์สนามชัยเขต
4. เพื่อศึกษาถิ่นกำเนิด (provenance trail) ของไม้ยางนาที่เหมาะสมต่อการปลูก ณ สถานีวิจัยและฝึกนิสิตวนศาสตร์สนามชัยเขต
5. เพื่อเป็นแหล่งศึกษาวิจัยไม้ยืนต้นเศรษฐกิจต่อไปในอนาคต

4. กลุ่มเป้าหมาย

•  ศิษย์เก่าและศิษย์ปัจจุบันของคณะวนศาสตร์ รุ่นที่ 1 – ปัจจุบัน
•  หน่วยงานภาครัฐ รัฐวิสาหกิจ และเอกชน

5. สถานที่ดำเนินการ

สถานีวิจัยและฝึกนิสิตวนศาสตร์สนามชัยเขต อำเภอสนามชัยเขต จังหวัดฉะเชิงเทรา

6. ระยะเวลาดำเนินการ

พ.ศ. 2566 – 2572 (ปลูกและดูแลรักษา 5 ปี)

วันเปิดโครงการ : 26 พฤศจิกายน 2566

ปีที่ปลูก : ปลูกปี พ.ศ. 2566 – 2568 แบ่งการปลูกเป็น 3 ปี ๆ ละ 30 ไร่

7. วิธีการดำเนินการ

1.หารือกรรมการคณะวนศาสตร์และสมาคมศิษย์เก่าวนศาสตร์ถึงการดำเนินโครงการ และกำหนดรูปแบบของการดำเนินโครงการในเบื้องต้น

2.แต่งตั้งกรรมการดำเนินโครงการ “สวนป่าวนศาสตร์ 84 ปี”

3.จัดทำโครงการขออนุมัติจากคณะวนศาสตร์และสมาคมศิษย์เก่าวนศาสตร์

4.จัดการประชุมกรรมการเพื่อกำหนดแนวทางการดำเนินงาน

5.การจัดทำผังปลูก โดยคัดเลือกชนิดพันธุ์ไม้จะเป็นพันธุ์ไม้พื้นเมืองหรือต่างถิ่นที่มีอายุยืนยาว เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมของพื้นที่

6.ขอรับการสนับสนุนค่าใช้จ่ายในการปลูกและดูแลรักษา

7.การจัดเตรียมกล้าไม้ โดยขอความอนุเคราะห์จากกรมป่าไม้ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช และองค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ จากแหล่งที่คาดว่าเป็นถิ่นกำเนิดและ plus tree ของไม้ชนิดนั้นๆ

8.จัดเตรียมพื้นที่ให้พร้อมต่อการปลูกต้นไม้ในช่วงต้นฤดูฝน พ.ศ. 2566 ดังนี้

8.1) การตัดฟันไม้เดิมออกจากพื้นที่ รับผิดชอบโดยคณะวนศาสตร์

8.2) การเตรียมพื้นที่ปลูกโดย อ.อ.ป.

9.ดำเนินการปลูกตามผังที่ได้จัดทำไว้ โดยจ้างเหมาให้ อ.อ.ป. ปลูกและดูแลรักษาตามหลักวิชาวนวัฒนวิทยา โดยทำสัญญาจ้างเหมาระยะแรก 5 ปี ในราคาที่พอใจด้วยกันทั้งสองฝ่าย

10.ดำเนินการติดตามการเจริญเติบโตของไม้เป็นระยะ เพื่อจัดทำรายงาน

11.จัดทำสรุปผลการดำเนินงานเพื่อเผยแพร่ต่อสาธารณะ

8. งบประมาณ

งบประมาณรวม 2,000,000 บาท (สองล้านบาทถ้วน)
ขอความอนุเคราะห์รุ่นละ 25,000 บาท แต่รุ่นที่สมาชิกเหลืออยู่น้อยหรือไม่สามารถจะให้การสนับสนุนได้ ทางสมาคมฯ จะรับภาระโดยการใช้เงินจากกองทุนส่งเสริมกิจการด้านวนศาสตร์ การจัดกิจกรรมเพื่อการกุศล ฯลฯ แทน

แผนงบประมาณค่าใช้จ่าย9. แผนการดำเนินงานในปี 256810. ผลที่คาดว่าจะได้รับ

ผลประโยชน์ทางตรง: เพื่อประโยชน์ทางการศึกษาและวิจัยด้านการปลูกสร้างสวนป่าไม้ที่มีอายุการตัดฟันยาว (long-rotation species)

ผลประโยชน์ทางอ้อม: เป็นพื้นที่พักผ่อนหย่อนใจสำหรับประชาชนในพื้นที่ใกล้เคียง

---

การดำเนินงานในปี 2565 – 2568

วันที่ 18 ธันวาคม 2565

คณะกรรมการโครงการสวนป่าวนศาสตร์ 84 ปี นำโดย ผศ.ดร.วันชัย อรุณประภารัตน์ นายกสมาคมศิษย์เก่าวนศาสตร์ ดร.พงษ์ศักดิ์ พลเสนา จากกรมอุทยานฯ ผอ.ศูนย์วิจัยป่าไม้ และ รษก.หน.สถานีวิจัยฯ นักวิจัยประจำสถานีวิจัยฯ ของคณะวนศาสตร์ มก. ทีมงานองค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ นำโดย คุณมงคล ศรีอนันต์ ผู้จัดการองค์การอุตสาหกรรมป่าไม้เขตศรีราชา และคุณพยุงพร สลางสิงค์ หัวหน้าสวนป่าคลองตะเกรา เข้าดูพื้นที่ร่วมกันเพื่อวางแผนเตรียมการปลูกสวนป่าฯ เนื้อที่ประมาณ 100 ไร่

วันที่ 24 พฤษภาคม 2566

คณะกรรมการโครงการ “สวนป่าวนศาสตร์ 84 ปี” การประชุมครั้งที่ 1/2566  ประชุมหารือถึงแนวทางในการดำเนินงาน ซึ่งจะดำเนินการไปสำรวจและจัดทำผังการปลูก ในวันพฤหัสบดีที่ 8 มิถุนายน 2566

วันที่ 8 มิถุนายน 2566

คณะกรรมการสวนป่าวนศาสตร์ 84 ปี สมาคมศิษย์เก่าวนศาสตร์ นำโดย ดร.ปิยวัตน์ ดิลกสัมพันธ์ เลขาธิการสมาคมฯ ดร.พงษ์ศักดิ์ พลเสนา ผู้เชี่ยวชาญกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช นายณัฐวัฒน์ คลังทรัพย์ ผอ.ศูนย์วิจัยป่าไม้ และนายนรเศรษฐ์ เขียวศรี หัวหน้าสถานีฯ เข้าสำรวจพื้นที่เพื่อวางแผนและกำหนดรูปแบบการปลูกสร้างสวนป่าวนศาสตร์ 84 ปี ทั้งนี้ได้รับการสนับสนุนกล้าไม้ 8 ชนิดจำนวน 3,000 ต้น จากสถานีเพาะชำกล้าไม้ฉะเชิงเทรา

วันที่ 12 มิถุนายน 2566

คณะกรรมการโครงการ “สวนป่าวนศาสตร์ 84 ปี” การประชุมครั้งที่ 2/2566 ประชุมหารือถึงแนวทางในการปฎิบัติงานสืบเนื่องจากการที่ได้ไปสำรวจพื้นที่ เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 8 มิถุนายน 2566

ข้อสรุปจาการประชุมคณะกรรมการโครงการ”สวนป่าวนศาสตร์ 84 ปี” ครั้งที่ 2/2566

แบ่งพื้นที่ปลูกเป็น 3 ปี ๆ ละ ประมาณ 30 ไร่ แปลงปลูกเป็นแถบครอบคลุมพื้นที่ หน้ากว้าง 40 เมตร วางตัวแนวตะวันตกเฉียงใต้ ขึ้นไปตะวันออกเฉียงเหนือ อย่างไรก็ตามให้ประสานงานกับองค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ ในการทำสัญญาเพื่อว่าจ้างปลูกและดูแลรักษา รวมระยะเวลา 5 ปี

1. กล้าไม้ เบื้องต้นได้ประสานงานกับ สถานีเพาะชำกล้าไม้ฉะเชิงเทรา เพื่อขอกล้าไม้ประมาณ 12 ชนิดรวมประมาณ 10000 กล้า จะดำเนินการขนย้ายกล้าไม้จากสถานีเพาะชำ ไปไว้ยัง สถานีวิจัยและฝึกนิสิตวนศาสตร์สนามชัยเขต  (พื้นที่ปลูก) ภายในวันที่ 26 มิ.ย. 2566
2. จัดเตรียมการเพื่อทำ banner ประชาสัมพันธ์โครงการ และส่งหนังสือไปยังศิษย์เก่าวนศาสตร์รุ่นต่าง ๆ และ ชมรมศิษย์เก่าวนศาสตร์
3. กำหนดพิธีเปิดโครงการในวันพุธที่ 26 ก.ค. พร้อมกับโครงการสวนป่า 80 ปี มก.

วันที่ 16 มิถุนายน 2566

สถานีวิจัยและฝึกนิสิตวนศาสตร์สนามชัยเขต ก่อสร้างเรือนเพาะชำชั่วคราว เพื่อใช้เป็นที่อนุบาลกล้าไม้ที่จะรับมาจากสถานีเพาะชำกล้าไม้ฉะเชิงเทรา

วันที่ 22 มิถุนายน 2566

นายไชยา จันทร์สว่าง หัวหน้าฝ่ายจัดการสวนป่าองค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ภาคกลาง ได้ลงพื้นที่ปลูกสร้างสวนป่าโครงการสวนป่าวนศาสตร์ 84 ปี เพื่อตรวจพื้นที่และประเมินค่าใช้จ่ายเพื่อการจัดทำสัญญาจ้างปลูกป่า ช่วงที่ 1 ประจำปี 2566

 

วันที่ 24 มิถุนายน 2566

ดร.ปิยวัตน์ ดิลกสัมพันธ์ ไปเดินทางไปยังพื้นที่ เพื่อชี้แจงการวางผังการปลูกแก่ทางองค์การอุตสาหกรรมป่าไม้   องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ บินโดรนสำรวจและบันทึกภาพพื้นที่โครงการ

 

วันที่ 1 กรกฎาคม 2566

ขนย้ายกล้าไม้จากสถานีเพาะชำกล้าไม้มาไว้ที่เรือนเพาะชำชั่วคราว ในพื้นที่ของสถานีวิจัยและฝึกนิสิตวนศาสตร์สนามชัยเขต

วันที่ 17 กรกฎาคม 2566

ดำเนินการทำสัญญาจ้างออป.ให้บริการดูแลบำรุงรักษาแปลงปลูกไม้เศรษฐกิจ และไม้ป่า ปีที่ 1 พื้นที่ปลูกในปีแรกรวมทั้งสิ้น 30 ไร่ ไร่ละ 7,971.50 บาท รวมเป็นเงินทั้งสิ้น 239,145.00 บาท

ต่อมาทางออป. แจ้งเพิ่มเติมว่า พื้นที่ที่เตรียมปลูกในปีที่ 1 นี้ มีเนื้อที่เกินจากสัญญาไป 4 ไร่ โดยมีค่าใช้จ่ายทั้งสิ้น 31,886.00 บาท รวมปีที่แรกดำเนินหารปลูกทั้งสิ้น 34 ไร่ รวมเป็นเงินทั้งสิ้น 271,031.00 บาท

วันที่ 23 – 30 กรกฎาคม 2566

องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ เข้าขุดตอไม้ยูคาฯ และเตรียมพื้นที่ปลูก

วันที่ 15 สิงหาคม 2566

ตรวจติดตามสุขภาพของกล้าไม้ในเรือนเพาะชำชั่วคราว

วันที่ 1 กันยายน 2566

คณะกรรมการสวนป่าวนศาสตร์ 84 ปี โดยผศ.ดร.วันชัย อรุณประภารัตน์ นายกสมาคมฯ พร้อมด้วย นายบพิตร เกียรติวุฒินนท์ นายสายันห์ สุรภาพไมตรี ดร.สาโรจน์ วัฒนสุขสกุล และนางปิยะทิพย์ เอี๋ยวพานิช เข้าตรวจพื้นที่โครงการสวนป่าวนศาสตร์ 84 ปี หลังจากที่องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ดำเนินการขุดตอไม้ยูคาลิปตัส ไถดิน และปักหลักแนวปลูกต้นไม้

วันที่ 14 กันยายน 2566

ทีมงานองค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ สวนป่าสนามชัยเขต และสวนป่าคลองตะเกรา เข้าดำเนินการปลูก ในแปลง

วันที่ 22 ตุลาคม 2566

นายไชยา จันทร์สว่าง หัวหน้าฝ่ายจัดการสวนป่า ลงพื้นที่ตรวจเยี่ยมการดำเนินการปลูกสร้างสวนป่าวนศาสตร์ 84 ปี หลังการปลูกประมาณ 1 เดือน และกำหนดแผนเข้ากำจัดวัชพืชด้วยการถางรอบโคน และใช้เครื่องจักรไถกลบระหว่างแนวปลูก

เมื่อวันที่ 15 – 17 พฤศจิกายน 2566

ทีมงานองค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ ได้เข้าดำเนินการกำจัดวัชพืช และใส่ปุ๋ย พร้อมถากวัชพืชรอบโคนในพื้นที่แปลงปลูกปีที่ 1 ของโครงการฯ

เมื่อวันที่ 4 กรกฎาคม 2567

ผศ. ดร.วันชัย อรุณประภารัตน์ นายกสมาคมฯ พร้อมด้วยคณะกรรมการสมาคมฯ เข้าสำรวจพื้นที่ เแปลงปลูกสร้างสวนป่าวนศาสตร์ 84 ปี แปลงที่จะดำเนินการปลูกในปี พ.ศ.2567 และตรวจแปลงปลูก ปี พ.ศ.2566

เมื่อวันที่ 11 กุมภาพันธ์ 2568 คณะกรรมการโครงการสวนป่าวนศาสตร์ 84 ปี สมาคมศิษย์เก่าวนศาสตร์ โดย ผศ.ดร.วันชัย อรุณประภารัตน์ ประธานคณะกรรมการ พร้อมด้วย นายบพิตร เกียรติวุฒินนท์ ดร.สาโรจน์ วัฒนสุขสกุล นายสายันห์ สุรภาพไมตรี และ ดร.พงษ์ศักดิ์ พลเสนา ผู้เชี่ยวชาญกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ได้เดินทางไปยังสถานีวิจัยและฝึกนิสิตวนศาสตร์สนามชัยเขต จ.ฉะเชิงเทรา เพื่อติดตามผลการดำเนินการปลูกต้นไม้ปี 2566 และ 2567 เนื้อที่ 34 และ 20 ไร่ ตามลำดับ และสำรวจพื้นที่ที่วางแผนจะปลูกในปี 2568 เนื้อที่ 30 ไร่ ซึ่งจะทำให้เนื้อที่ปลูกรวม 3 ปี ครบ 84 ไร่ ตามเป้าหมายโครงการ โดยมีนายนรเศรษฐ์ เขียวศรี หัวหน้าสถานีฯ พร้อมเจ้าหน้าที่ เป็นผู้นำตรวจ

วันที่ 21 พฤษภาคม 2568 ผู้รับจ้างในหมู่บ้านใกล้เคียงสถานีวิจัยและฝึกนิสิตวนศาสตร์สนามชัยเขต นำเครื่องจักรกลเข้าขุดและถอนตอไม้ยูคาลิปตัส  พร้อมทั้งฝังกลบในแปลงปลูกสร้างสวนป่าวนศาสตร์ 84 ปี ปี 25868 เนื้อที่ประมาณ 30 ไร่ คาดว่าจะใช้เวลาประมาณ 1 สัปดาห์จึงจะแล้วเสร็จ หลังจากนั้นจะทำการไถพรวนหน้าดินให้พร้อมสำหรับการปลูกต้นไม้  โดยขณะนี้ได้ประสานงานขอความอนุเคราะห์กล้าไม้สำหรับปลูกจำนวน 3,000 กล้า จากสถานีเพาะชำกล้าไม้จังหวัดฉะเชิงเทราเป็นที่เรียบร้อยแล้ว

เมื่อวันที่ 13 มิ.ย. 2568 องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ โดยงานสวนป่าสนามชัยเขตและสวนป่าลาดกระทิง เข้าดำเนินการปลูกไม้ป่า ได้แก่ พะยูง มะขาม ขี้เหล็กบ้าน มะค่าโมง สัก สาธร สะเดา และยางนา ในแปลงสวนป่าวนศาสตร์ 84 ปี (แปลงปลูกปีที่ 3) สถานีวิจัยและฝึกนิสิตวนศาสตร์สนามชัยเขต จ.ฉะเชิงเทรา เนื้อที่ 30 ไร่